Ιστορική Αναδρομή

Βυζαντινοί Χρόνοι (330μ.χ. -1453μ.χ.)

Κατά του Βυζαντινούς χρόνους σε πολλές περιοχές την Ελλάδας, περιλαμβανόμενης και της Δυτικής Μακεδονίας όπου βρίσκεται το χωριό μας, έχουμε επιδρομές από φύλα της Βαλκανικής χερσονήσου και της Ευρώπης όπως των Γοτθικών φύλων και Σλάβων.

Σλάβικη Κυριαρχία (7ος-14ος αιώνας)

Αναζητώντας εξήγηση για την παλαιά ονομασία του χωριού μας σε Δοβρούνιστα-Ντοβρούνιστα-Βρούνστα αναπόφευκτα ο νους μας πηγαίνει στους Σλάβους και τους Σέρβους. Πιο συγκεκριμένα αρχικά οι Σλάβοι τον 7ο αιώνα εγκαταστάθηκαν σε πολλές περιοχές των Γρεβενών, δημιουργώντας τις λεγόμενες Σκλαβηνίες, με μία από αυτές να αποτελεί και η «Παληογλά» του Δασακίου κοντά στα όρια του χωριού μας.Μετέπειτα οι Σέρβοι επωφελούμενοι τις διαμάχες στο θρόνο του Βυζαντίου υπέταξαν ολόκληρη την Μακεδονία το 1345 μέχρι και το 1389 και την ήττα τους από του Τούρκους. Τα τοπωνύμια των Γρεβενών και του Βοΐου μαρτυρούν την παρουσία των δύο αυτών φύλων και πιθανότητα από εκεί προέκυψε η αρχική ονομασία του χωριού μας.

Τουρκοκρατία (1389 η 1430 -1912)

Με την νίκη των Τούρκων επί των Σέρβων η κατάκτηση της Μακεδονίας άρχισε να εδραιώνεται χωρίς να είναι γνωστό πότε καταλήφθηκαν τα φρούρια των Γρεβενών. Αντίσταση προέβαλαν όλα τα φρούρια των Γρεβενών ανάμεσα τους και τα φρούρια «Παληογλά» Δασακίου και «Τσουρχλίου» μεταξύ των οποίων βρίσκεται το χωριό μας. Ο Γρεβενός (Γρεβενά) αποτέλεσε σπουδαία θέση στρατοπεδεύσεως των Οθωμανικών στρατευμάτων ως και την άλωση της Πόλης το 1453. Αποτέλεσμα την οθωμανικής κυριαρχίας ήταν ο εξισλαμισμός πολλών χριστιανικών οικογενειών σε πολλά χωριά όπως και η Ντοβρούνιστα. Δεν μπορούμε να απαντήσουμε με σιγουριά πότε ξεκίνησαν οι εξασλαμισμοί στο χωρίο μας αλλά γνωρίζουμε από τους οθωμανικούς καταλόγους της Κωνσταντινούπολης με τους ετήσιους φόρους ότι μέχρι το 1579 το χωριό μας ήταν αμιγώς χριστιανικό. Έτσι πιθανότατα οι εξισλαμισμοί ξεκίνησαν αργότερα χωρίς να ξέρουμε αν ήταν βίαιοι οικειοθελής.

Μετακινήσεις πληθυσμών

Στην γενική αναστάτωση που επικρατούσε στην πρώιμη Τουρκοκρατία, οδήγησε τους κατοίκους διαφόρων περιοχών και κυρίως της Ηπείρου να μετακινηθούν σε ασφαλέστερα μέρη. Γνωρίζουμε, ότι στις αρχές του 17 αιώνα μετά τις εξεγέρσεις στις γύρω περιοχές Θεσσαλίας, Βόρειας Ηπείρου και Ευρυτανίας, αρκετές οικογένειές εγκαταστάθηκαν σε αρκετά χωριά των Γρεβενών με το χωριό μας να αποτελεί ένα από αυτά καθώς αποτελούσε μεικτό οικισμό (Χριστιανών-Μουσουλμάνων). Ένα άλλο γεγονός, που συντέλεσε στην μαζική μετακίνηση πληθυσμών αποτελεί η αποτυχημένη επανάσταση των Ελλήνων το 1770 γνωστή με την δημώδη ονομασία Ορλωφικά οδηγώντας έτσι αρκετές οικογένειες κυρίως από την Μοσχόπολη της Αλβανίας στην Ντοβρούνιστα ενισχύοντας το υπάρχον χριστιανικό στοιχείο.Την περίοδο εκείνη και κυρίως μετά από αυτήν την αποτυχημένη επανάσταση αρκετοί οικισμοί καταστράφηκαν ολοσχερώς. Το χωριό μας συγκαταλέγεται σε αυτούς, χωρίς όμως να έχουν βρεθεί ίχνη παλαιότερου οικισμού πλησίον αυτού που να μαρτυρούν τέτοιο γεγονός.

Αρχές του 19 αιώνα που ο Αλή Πασάς κατέλαβε τα Γρεβενά, εγκαθήστησε τον Βελή Αγά ο οποίος είχε υπό την προστασία του τα χωριά των Γρεβενών συγκαταλεγουμένης και της Ντοβρούνιστας. Στην απογραφή του 1856 η Ντοβρούνιστα αναφέρεται ως Ελευθεροχώρι με 17 μουσουλμανικά και 29 χριστιανικά σπίτια.

Παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας-Μακεδονικός Αγώνας

Από τον τέλη του 17 αιώνα ξεκινάει η αργή παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τον 18 αιώνα να αποτελεί αιώνα αφύπνισης της εθνική συνείδησης των λαών της Βαλκανικής. Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίζεται ως αιώνας των εθνικιστικών διεκδικήσεων και απελευθερωτικών αγώνων με κορύφωση τους Βαλκανικούς πολέμους και την απελευθέρωση του χωριού μας το 1912.Σε αυτό συνέβαλε και η μύηση των κατοίκων του χωριού στον Μακεδονικό αγώνα από τον καπετάν Γ.Αρκούδα από τον Φεβρουάριου του 1905.

Το χωρίο μας απελευθερώθηκε στις 18/10/1912 ώρα 4μ.μ όπου ο ελληνικός στρατός Εύζωνες με λερωμένες φουστανέλες πέρασε από το χωριό με τους κατοίκους να του υποδέχονται με ενθουσιασμό. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών με την συνθήκη της Λωζάνης το 1923, έφυγαν από το χωριό οι εξισλαμισμένοι Έλληνες(οι Βαλαάδες) και στα σπίτια τους εγκαταστάθηκαν 29 ελληνικές οικογένειες από τον Πόντο της Μικράς Μικράς(11 ελληνόφωνες και 18 τουρκόφωνες). Το σημερινό όνομα του χωριού σε Κληματάκι έγινε το 1926/27 μετά τις μετονομασίες των κοινοτήτων της χώρας στην προσπάθεια εξελληνισμού της Ελλάδας.

Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος (1940-1944)

Κατά της διάρκεια του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου και της Ιταλό-Γερμανικής κατοχής το χωριό κάηκε από τους Γερμανούς και οι κάτοικοι του χωριού πήραν μέρος στην μάχη του Φαρδύκαμπου στις 5-7 Μαρτίου το 1943 που ήταν η πρώτη  ένοπλη εθνική αντίσταση στην περιοχή.

Scroll to Top